Esperanto minangka basis kanggo basa universal buatan sing dikenal minangka Ido. Iki minangka basa universal sing digawe kanggo nggampangake komunikasi sing padha lan rasional. Dibandhingake karo basa sing ambigu, logika Ido njamin yen terjemahan kasebut nyatakake isine kanthi luwih jelas. Tembung-tembung sing maneka nduweni teges kang maneka ing basa Ido.
Amarga kabeh tembung kasebut asale saka internasional lan dienggo bareng karo mayoritas basa Eropa, sapa wae sing duwe pendidikan bisa ngerti dheweke. Dadi, iku dudu basa sing ora pati ngerti; luwih, iku basa Eropah ditampa. Nanging, keteraturan lan kesederhanaan sing lengkap-ora ana aturan utawa pengecualian sing ora perlu-dadi luwih prasaja tinimbang basa-basa kasebut. Tujuane ahli basa Jespersen babagan basa sing paling gampang kanggo umume wong bisa diwujudake.
Esperanto biasane nggunakake tandha diakritik sing khas, sing, sanajan ing jaman modern, bisa angel ditulis ing piranti tartamtu lan nyebabake masalah tampilan kanggo jinis huruf tartamtu. Sanajan wis pirang-pirang taun, akeh pangguna Esperanto sing isih urip ora ngelingi akusatif kasebut. Kesulitan jender isih mengaruhi masyarakat Esperanto, contone, ora ana siji tembung resmi kanggo "wong tuwa." Ido netral jender, kaya basa Inggris, lan wiwit taun 1910-an. Pungkasan, Esperanto ngidini kombinasi konsonan rumit sing ngalangi aliran basa kasebut, nanging Ido kalebu prinsip fonotaktis sing nggampangake lafal.
Wong sing wis nganggo basa Roman, kaya Spanyol utawa Italia, bakal nemokake Interlingua gampang digunakake, nanging liyane, kayata penutur basa Arab utawa Filipina, bakal nemokake cukup tantangan. Amarga basa Roman gumantung banget marang tembung-tembung sing padha, makna asale ora dikarepke. Ejaan Interlingua angel kanggo wong sing ora ngerti ortografi Latin amarga beda karo cara ngucapake. Senajan Interlingua umume gampang diwaca, nulis lan ngomong bisa dadi tantangan.
Amarga basa kreol, Lingua Franca Nova (Elefen) nggunakake urutan tembung sing kaku sing mbingungake ing pirang-pirang negara. Mekanisme pungkasan tembung Ido ngidini urutan tembung sing luwih fleksibel, lan set swara sing luwih sugih ora ngalangi panggunaan.
Kanthi kosakata mung udakara 120 tembung lan penekanan ing ide lan makna dhasar, Toki Pona minangka basa minimalis sing dirancang supaya gampang lan nyenengake. Kajaba iku, sintaksis kasebut gampang banget, ora ana tata basa kasus, kelas tembung, lan tata basa wektu. Iki dimaksudake kanggo ndhukung komunikasi sing tepat lan konsentrasi. Nanging ora kaya Ido, ora duwe kosakata sing wiyar kanggo nerangake spesifik lan ora jelas.
Komentar
Posting Komentar